| جنگ فلسطین و اسرائیل منجر به شکاف عمیق در جامعه در سراسر جهان شده است. و وضعیت در آسیای مرکزی با این واقعیت پیچیده‌تر می‌شود که اکثریت به این منازعه فقط از منظر تقابل دینی نگاه می‌کنند. این نگرانی وجود دارد که نیروهای مخرب و تروریست‌های زیرزمینی از این لحظه سوء استفاده کنند. ۱۵ مهر ۱۴۰۲ گروه مبارز فلسطینی «حماس» به اسرائیل حمله کرد و در پاسخ، اسرائیل به نوار غزه هجوم آورد. بر اساس آخرین داده‌ها، حدود 1400 نفر در اسرائیل جان باخته‌اند و بیش از 200 نفر گروگان هستند. در فلسطین تعداد قربانیان این حملات به پنج هزار نفر می‌رسد و ده‌ها هزار نفر دیگر زخمی شده‌اند. نهادهای سیاست خارجی کشورهای آسیای مرکزی نگرانی جدی خود را از تشنج اوضاع در منطقه درگیری فلسطین و اسرائیل ابراز کردند. وزارت امور خارجه قرقیزستان از طرفین خواست تا در اسرع وقت به مخاصمات پایان داده و گفتگوهای سیاسی و دیپلماتیک را آغاز کنند. اظهارات سایر کشورهای منطقه در این مورد نیز مشابه است. قزاقستان با اشاره به اهمیت رعایت قوانین بین‌المللی خواستار تبعیت از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد شد که حقوق مشروع مردم فلسطین را تامین می‌کند. این در حالی است که تصور عمومی از جنگ در خاورمیانه با تصور رسمی فاصله زیادی دارد. بحث‌های داغ و فراخوان‌های رادیکالی در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد که موجب تنفر قومی و دینی می‌شود. در قرقیزستان نمایندگان پارلمان تصمیم گرفتند که حقوق یک روزه خود را «به عنوان کمک مادی به مردم فلسطینی که در جریان تشدید درگیری فلسطین و اسرائیل آسیب دیدند» اختصاص دهند. اما در قزاقستان، نورْتاس آدام‌بای بازیگر و کارگردان مشهور خواستار لغو تور گروه روسی «ماشین زمان» به دلیل حمایت از ارتش اسرائیل شد. ما با کارشناسان قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان و تاجیکستان در مورد نحوه واکنش کشورهای آسیای مرکزی به جنگ فلسطین و اسرائیل، نقش تبلیغات روسیه در این موضوع و همچنین چالش‌های جدید برای اقتصاد و امنیت منطقه گفتگو کردیم.
تقابل مذهبی خطرناک است دکتر اصیل‌بیک ایزْبیروف، مدیر مؤسسه مطالعات راهبردی قزاقستان معتقد است که هویت مسلمان نقش بزرگی در این بحران خواهد داشت و موضوع الاقصی می‌تواند به جریان اصلی جنبش‌های رادیکال در سراسر جهان تبدیل شود و چنین کنش‌گری مسلمانان می‌تواند فرصت‌های تازه‌ای برای جذب نیرو برای تروریست‌های زیرزمینی کشورهای آسیای مرکزی فراهم کند.
اصیل‌بیک ایزْبیروف این کارشناس می‌گوید: «این درگیری بیشتر به دلیل قومیت صورت می‌گیرد، اما مذهب یکی از عوامل مهم کمک‌کننده آن است و در اینجا همه چیز به بدتر شدن درگیری بستگی دارد. در حال حاضر قربانیان زیادی وجود دارند، تجمعات و تظاهرات در سراسر جهان برگزاری می‌شود. مسجد الاقصی سومین حرم مسلمانان است و دقیقاً در این موضوع است که زمینه دینی می‌تواند تقویت شود. به عنوان مثال، داعش در سوریه توسط بسیاری از مسلمانان به عنوان یک ایدئولوژی رادیکال تلقی می‌شد که از احکام اسلام عدول کرده است و حماس به عنوان جنبشی تلقی می‌شود که برای استقلال و تعیین سرنوشت خود می‌جنگد و علیه متجاوزان جنگ می‌کند». عبدالملک قادروف، سیاست‌شناس و شرق‌شناس تاجیک می‌گوید که مردم به دلیل اینکه تحت تأثیر شدید همبستگی دینی قرار دارند، اصلاً به علل اصلی این فاجعه فکر نمی‌کنند. این کارشناس می‌گوید: «امروز همه می‌خواهند با انتشار تصویری دلخراش از یک کودک یا زن کشته شده در صفحه شبکه اجتماعی خود عنوان «حافظ مسلمانان» را به دست آورند. شهروندان باید تفکر انتقادی داشته باشند تا مشخص کنند شر کجاست و شر بزرگتر کجا و نه تنها چند رسانه مستقل، بلکه کارشناسان نیز باید در این مورد صحبت کنند. در غیر این صورت، ما به هر اتفاقی که روی می‌دهد از منظر تقابل دینی نگاه خواهیم کرد و این یک چیز بسیار خطرناک است».
عبدالملک قادروف تبلیغات روسیه هنوز پابرجا است درک منازعه فلسطین و اسرائیل به دلیل عامل مهم دیگری، یعنی تبلیغات روسیه، پیچیده شده است. عبدالملک قادیروف معتقد است که دیدگاه اکثریت جمعیت تاجیکستان تحت تأثیر شبکه‌های تلویزیونی روسیه شکل گرفته است. او می‌گوید: «متاسفانه اکثریت جمعیت تاجیکستان در این مورد به این رویدادها از منظر تلویزیون روسیه نگاه می‌کنند که موضع دولتی روشنی در محکوم کردن یا تأیید اقدامات اسرائیل یا حماس ندارد». به گفته وی: «چنین بلاتکلیفی همراه با تصاویر متعدد بمباران و تخریب شهرهای فلسطین و همچنین عکس‌های وحشتناک غیرنظامیان کشته و زخمی می‌تواند باعث رادیکال شدن مردم شود. همه اینها به طور غیرمستقیم افراد فاقد سواد رسانه‌ای را تشویق می‌کند تا با جنگ علیه اسرائیل همسو باشند و حتی گاهی از اقدامات حماس را (که در بسیاری از کشورها یک سازمان تروریستی محسوب می‌شود) حمایت کنند». فرهاد طالبوف، سیاست‌شناس ازبک و مدیر مؤسسه علمی غیردولتی «کاروان دانش» معتقد است که تبلیغات روسیه در همه جا، از جمله در آسیای مرکزی، نقش منفی ایفا و تصویری بسیار تحریف شده از واقعیت ایجاد می‌کند.
فرهاد طالبوف او می‌گوید: «طبق تبلیغات روسیه، تنها یک کشور در جهان حق به جانب است و همه کشورهای دیگر اشتباه می‌کنند. در مولداوی، آذربایجان و قفقاز کانال‌های تبلیغاتی، از جمله سایت‌های اینترنتی را بستند، اما متأسفانه اینجا تلویزیون ما همچنان به پخش کانال‌های روسی ادامه می‌دهد و پس‌زمینه‌ای مخدوش ایجاد می‌کند. بنابراین، امروز در افکار عمومی شاهد شکاف در مسئله فلسطین هستیم، همانطور که در مورد وضعیت اوکراین نیز شکاف وجود دارد. همه اینها فقط به دلیل تبلیغات اتفاق می‌افتد». پیش‌بینی رکود جهانی به گفته بلومبرگ، درگیری فلسطین و اسرائیل می‌تواند اقتصاد جهانی را تضعیف و در صورت درگیر شدن کشورهای بیشتری در خصومت، آن را وارد رکود کند. به گفته این آژانس، در این صورت، قیمت نفت می‌تواند تا 150 دلار برای هر بشکه افزایش یابد و منجر به رکود جهانی شود و اقتصاد جهان را از حدود یک تریلیون دلار محروم کند. در این صورت، نوسانات قیمت بر آسیای مرکزی نیز تاثیر خواهد گذاشت. اِدیل عثمان‌بِتوف، سیاست‌شناس، کارشناس امور بین‌الملل و درگیری‌شناس قرقیز با صحبت درباره جنبه‌های ژئواکونومیکی این درگیری، توجه را به پروژه بزرگ حمل و نقل IMEC جلب می‌کند. ایجاد دالان اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا در اجلاس G20 در دهلی نو اعلام شد. خطوط ریلی و اتصالات بندری از هند به اروپا، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، اردن و اسرائیل را یکپارچه خواهد کرد.
اِدیل عثمان‌بِتوف این کارشناس می‌گوید: «این یک رقیب مستقیم برای پروژه چینی «یک کمربند، یک جاده» است و از آنجایی که از اسرائیل عبور می‌کند، سرنوشت این دالان نامعلوم است. تأخیر در اجرا تأثیر مستقیمی بر منطقه ما ندارد، اما در آینده هند می‌تواند به رقیب ژئواکونومیکی برای چین در آسیای مرکزی تبدیل شود». جنگ و بحران انسانی متعاقب آن همه منابع کلان قدرت‌های جهانی را تمام خواهد کرد و این برای کشورهای آسیای مرکزی که وابسته به کمک‌های مالی بین‌المللی هستند، نامطلوب است. بعدش چی؟ فرهاد طالبوف، کارشناس مسائل سیاسی معتقد است که کشورهای آسیای مرکزی باید موضع بی‌طرفانه خود را در مناقشه فلسطین و اسرائیل حفظ کنند و توجه سازمان ملل را به اجرای تصمیمات قبلی خود جلب کنند. او می‌گوید: «کشور اسرائیل توسط سازمان ملل ایجاد شد (سال 1947 سازمان ملل قطعنامه‌ای را در مورد تقسیم فلسطین و ایجاد «دولت یهودی» و «دولت عربی» در قلمرو آن تصویب کرد) و همین سازمان ملل حق مردم فلسطین را برای داشتن کشوری به رسمیت می‌شناسد. بنابراین اکنون، به نظر من، زمانی فرا رسیده است که فلسطین باید کشوری مستقل شود و سازمان ملل باید بیانیه‌ای صریح و روشن ارائه دهد. اولاً در مورد تشکیل کشور فلسطین و ثانیاً آشکارا و قاطعانه در مورد غیر قابل قبول بودن اقدامات خشن در نوار غزه. بنابراین، همانطور که بسیاری اکنون می‌گویند، اصل «دو کشوری» باید اساس صلح را تشکیل دهد. من فکر می‌کنم کشورهای ما باید بیشتر به این موضوع اشاره کنند». همکار او از قرقیزستان، اِدیل عثمان‌بِتوف، معتقد است که صرف نظر از اینکه رویدادهای خاورمیانه چگونه تفسیر می‌شود، کشورهای جهان که در تلاش برای به دست آوردن چیزهای مفید خود هستند، نباید جمعیت غیرنظامی را فراموش کنند. او می‌گوید: «در هر جنگی مردم غیرنظامی رنج می‌برند - کودکان، افراد مسن، زنان، مردمی که بی‌گناه هستند. در هر صورت نباید به وقوع بلایای انسانی راه داد. باید فرصت‌هایی برای ورود غیرنظامیان به قلمرو درگیری، ارائه کمک‌های پزشکی، تأمین آب و غذا وجود داشته باشد. ما بالاخره در قرن بیست و یکم زندگی می‌کنیم». منبع:
|
جنگ فلسطین و اسرائیل منجر به شکاف عمیق در جامعه در سراسر جهان شده است. و وضعیت در آسیای مرکزی با این واقعیت پیچیده‌تر می‌شود که اکثریت به این منازعه فقط از منظر تقابل دینی نگاه می‌کنند. این نگرانی وجود دارد که نیروهای مخرب و تروریست‌های زیرزمینی از این لحظه سوء استفاده کنند.
کد خبر 17419
نظر شما